هفتمین جلسه آموزش خانواده
هفتمین جلسه آموزش خانواده در روز دوشنبه
مورخ 93/01/18 با موضوع تربیت دینی کودکان دوره اول دبستان
با سخنرانی سرکار خانم شاه جعفری در نمازخانه دبستان هدی برگزار شد.
ایشان سخنان خود را با بیان انواع تربیت آغاز نمودند و در ادامه توضیح دادند:
1- تربیت حیوانی: تربیت کودک برای رسیدن به منافع مادی و دنیایی.
{هرکس زد تو هم بزن. اگه چیزی دادن بهترشو بگیر. بی عرضه نباش توی صف بزن جلو. از زیر کار در برو.}
2- انسانی: تربیت کودک برای رسیدن به منافع مادی ولی از راه عقلانی درست نه هر راهی.
{سلام کن تا عزیز شوی. درس بخوان تا 20 یا جایزه بگیری. مشق بنویس تا دکتر شوی.}
3- الهی: تربیت کودک برای رساندن او به لقاء الهی.
{سلام کن تا خدا تو را دوست داشته باشد.}
خداوند تمام دنیا و جهان را برای این امر آفرید. ابر و باد و مه و خورشید و....
جهانی که برای درک بزرگی آن فقط کافی است چند دقیقه تأمل کنیم.
آیا تا به حال به بزرگی عالم اندیشیده اید؟
برای درک عظمت جهان آفرینش، چثه خودتان را در نظر بگیرید...
این ساختمان چند برابر چثه شماست؟
شهر و استان قم چند برابر؟
ایران چند برابر؟
قاره آسیا چند برابر؟
زمین چند برابر؟
و منظومه شمسی را مثال زدند و فرمودند:
برای درک این مطلب لازم است بدانید:
سرعت نور 300 هزار کیلومتر در ثانیه است. فاصله ما با ماه یک ساعت نوری است.
دورترین کهکشان 18 میلیارد سال نوری با ما فاصله دارد. و این در حالی است که تلسکوپ های ما فقط قطری معادل 10 تا 12 متر دارند.
به عبارت دیگر هنوز کهکشانهایی وجود دارد که ما نتوانسته ایم آنها را کشف کنیم چون از اول خلقت تا به حال هنوز نورشان به ما نرسیده است.
وقتی به احادیث مراجعه می کنیم می بینیم امام صادق این آسمان را به اندازه یک حلقه انگشتر در یک بیابان بزرگ توصیف می کند.
تمام این جهان را خداوند خلق کرد تا محیط برای رشد و تکامل انسان فراهم باشد. تمام انبیاء و اولیاء آمده اند تا راه را به انسان نشان دهند و فطرت غبار گرفته او را برقی انداخته و او را با خدا آشتی دهند. در قرآن و احادیث راه رسیدن به کمال عبادت و اطاعت از اوامر پروردگار و رعایت حلال و حرام شمرده شده است.
انواع روش های برقراری ارتباط با کودکان
والدین مختلف شیوه‌های متفاوتی را برای تربیت دینی کودکان خود بکار می‌برند.
این شیوه‌های مختلف مطمئناً نتایج مختلفی را به بار می‌آورند.
- این شیوه ها را بر اساس دو ویژگی مهم دربرقراری ارتباط با کودک یعنی (محبت و قاطعیت ) به چهار دسته می‌توان تقسیم کرد.
تعریف قاطعیت و مهربانی
- قاطعیت:
استواری و ثبات در نظر، گفتار، رفتار
به طوری که کار با دلیل خاصی شروع شود، ادامه پیدا کند و تمام شود و به راحتی تغییر نکند.
برخی والدین بسیار قاطع و برخی فاقد کم‌ترین قاطعیت اند.
- محبت :
پذیرش و صمیمیتی که والدین در مقابل کودک از خود نشان می‌دهند.
برخی از والدین بسیار صمیمی و برخی طردکننده اند.
دسته‌بندی والدین بر اساس نحوۀ برخورد با کودکان
- والدین را بر حسب میزان قاطعیت و محبت در ارتباط با کودکان به چهار طبقه دسته‌بندی کرده اند:
- 1- والدین قاطعِ - فاقد محبت = (طردکننده)
- 2- والدینِ با محبتِ - فاقد قاطعیت
- 3- والدینِفاقدِقاطعیتِ + با محبت
- 4- والدین قاطع + محبت‌کننده
- مثال: زهرا دختری 9 ساله است. او در خواندن نمازش کوتاهی میکند. با این که مادرش چندین بار به او تذکر داده و وقت نماز در حال تمام شدن است ولی هنوز نمازش را نخوانده است.
والدین قاطعِ فاقد محبت (طردکننده)
- این دسته از والدین به خاطر قاطعیت زیادی که دارند فاقد محبت و صمیمیت هستند و در رفتار و گفتار خود پذیرش و صمیمیتی ندارند.
- دیکتاتورمآب، سخت‌گیر، خشک و خشن می‌باشند. بدون آن که توضیحی برای زهرا بدهند بلافاصله از تنبیه استفاده می‌کنند
- زهرا ضمن احساس خلاء عاطفیممکن است یکی از احساسات زیر را پیدا کند:
مشکلات تنبیه
- تنبیه ممکن است در کوتاه مدت زهرا را به خوب رفتار کردن مجبور کند، ولی در دراز مدت مشکلات متعددی را برای خود و والدینش به وجود می آورد.
چهار ”ت“ تنبیه:
- - تنفر: از دین، نماز و مادرش. احساس او نسبت به مادر و دین بد شده و اطمینان خود را به آن ها از دست می دهد.
- - تلافی: حالا که مادر مرا تنبیه کرده و مجبور به انجام کاری می کند که دوست ندارم، من هم با کارهای بد تلافی می کنم تا او را ناراحت کرده و پیروز شوم.
- - تمرد: من هم در مدرسه و جایی که مامان نبود نماز نمی خوانم تا ثابت کنم مجبور نیستم به حرفش گوش کنم.
- - تسلیم:گاهی موذیانه است: الکی و یا بدون وضو نماز می خواند.
گاهی منفعلانه است: من بچه خوب و مومنی نیستم، خدا مرا دوست ندارد و به جهنم می روم.
- فرزندتان را با سختی ها آشنا کنید
- فرزندان خود را با سختی و محرومیت آشنا کنید، تا دارای روحی قوی و محکم شوند.
- از روش فرزند سالاری در تربیت (تربیت گل‌خانه‌ای) که نتیجه‌ای جز پرورش فرزندانی پرتوقع، ضعیف، زودرنج و شکننده در برابر حوادث زندگی نخواهد داشت، پرهیز کنید.
- حس مسئولیت و اعتماد به نفس در فرزندان را با تعیین وظایف آنان در خانواده بالا ببرید.
- 12- احساسات او را درک کنید:
- سعی کنید در مقاطع دشوار در کنارش باشید و با او هم‌دردی کنید، اما او را به خود وابسته نسازید.
- همدلیفرایندی است که در طی ان خودمان را جای طرف مقابل میگذاریم و دنیا را از دریچه چشم او مینگریم. در ضمن قضاوت هم نمی کنیم.
- مثال: زهرا جان می دانم خسته ای و دوست داری بخوابی اما نمازت را چه کار کنیم؟ به نظرت چه کار کنیم که فردا برای نماز خواندن اذیت نشوی؟
- نکته: والدینی که اولین بار از این شیوه استفاده می‌کنند مراقب باشند که این رفتار برای کودک تازگی دارد و ممکن است منظور شما را خوب درک نکند و در حالیکه منتظر واکنشهای قبلی شماست رفتارهای دیگری از خود نشان دهد. در هر حال تداوم چنین شیوه ای، کودک را به این مسأله عادت خواهد داد. ”
- اگر به کودکبگوییم: ”این احساسیکهداری خوب نیست.“ و یا او را متقاعد کنیمکه او ”هیچ دلیلیبرای احساس خود ندارد.“ نخواهیم توانست احساس بد او را از میانببریم.
2- توضیح دهید:
- اساسی‌ترین بخش ارتباط با کودک از طریق زبان و گفتار است.
- سعی کنید توضیحات خود را در حد درک و توان کودک ارائه داده و از بکار بردن واژه‌ها و اصطلاحات و تلفظ کودکانه خودداری کنید.
- کودک شیوه صحیح ارتباط با خدا و دین را از پدر و مادر یاد می‌گیرد، بنابراین شیوه درست این ارتباط را به او نشان دهید.
- با او زیاد صحبت کنید. این کار علاوه بر سرعت بخشیدن به رشد کلامی او و ایجاد رابطه مناسب بین شما و او، به فرزندتان فرصت می دهد سؤالات خود را مطرح کرده و یا دلایلش را توضیح دهد.
3- شنونده خوبی باشید:
- شایدبگویید گوش کردن کاری ندارد، اما اگر شنونده فن گوش کردن را بلد نباشد، رابطه سالم و موثریپدیدنمیآید. باید حس گوش کردن را یادبگیریم, تمرینکنیم و به کار ببندیم.
- اگر حواستان جای دیگر باشد، کودکتان زود متوجه خواهد شد. فن گوش کردن مغایر با خمیازهکشیدن یا به ساعت نگاه کردن است.
- تا وقتی به حرف های او خوب گوش ندهید نمی توانید اعتمادش را جلب کرده، سؤالاتش را پاسخ داده و کمکش کنید.
عدد طلایی را پیدا کنید
- عدد طلایی ارتباط با فرزندان:
- عددی است که باید از سن خود کم کرده و به سن فرزند خویش اضافه نمایید تا بتوانید به راحتی با وی ارتباط صمیمانه برقرار کنید:
سن فرزند- سن مادر، تقسیم بر2 + سن فرزند=عدد طلایی - برای مثال اگر سن شما 30 سال است و فرزندتان شش ساله باید:
- 24= 6 - 30
- 12= 24:2 عدد طلایی
- 18=12+6 سن شما برای برقراری ارتباط بهتر با کودک
در پایان تعدادی از اولیاء پرسشهای خود را مطرح نمودند و پاسخ خود را از سرکار خانم شاه جعفری دریافت نمودند.
